UMBERTO ECO Imi (Prze MANUSKRYPT, TO OCZYWISTE 16 sierpnia 1968 roku wpadLe manuscript de Dom Adson de Melk, traduit en fran(Aux Presses de l W nastroju wielkiego podniecenia czyta Jeszcze przed dotarciem do Salzburga, pewnej dra Kilka miesi Vetera analecta, sive collectio veterum aliquot operum & opusculorum omnis generis, carminum, epistolarum, diplomaton, epitaphiorum, &, cum itinere germanico, adaptationibus aliquot disquisitionibus R.P.D. Joannis Mabillon, Presbiteri ac Monachi Ord. Sancti Benedicti e Congregatione S. Mauri. — Nova Editio cui accessere Mabilonii vita & aliquot opuscula, scilicet Dissertatio de Pane Eucharistico, Azymo et Fermentato, ad Eminentiss. Cardinalem Bona. Subjungitur opusculum Eldefonsi Hispaniensis Episcopi de eodem argumento et Eusebii Romani ad Theophilum Gallum epistola, De cultu sanctorum ignotorum, Parisiis, apud Levesque, ad Pontem S. Michaelis, MDCCXXI, cum privilegio Regis.[1] Zaraz odnalazVetera analecta, ale ku mojemu zdumieniu okazaanalecta nie zawieraVetera analecta by Bywaj(Jak dowiedzia Gdyby nie pewne nowe wydarzenie, po dziki Milo Temesvara, O wykorzystaniu przykktApocalittici e integrati przy okazji omawiania jego pSprzedawcy Apo­kalips. Chodzi Wycimi W Przede wszystkim, jaki styl obra Z drugiej strony nie ulega wGrand i Petit Albert[4], w rozwoju kultury? Wreszcie, zachowa„Parbleu!”, i: „la femme, ah! la femme?” I oto w rezultacie jestem pe Przepisuj Poniewa„In omnibus requiem quaesivi, et nusquam inveni nisi in angulo cum libro.”[5] 5 stycznia 1980 Nota Manuskrypt Adsa podzielony jest na siedem dni, za W niejakie zakkta. JednakLes Heures b(Pary Jutrznia (kt Lauda (kt Pryma Ko Tercja Ko Seksta Po Nona Mi Nieszp Od mniej wi Kompleta Ko Rachunek opiera si Prolog Na poczvidemus nunc per speculum et in aenigmate[6], a prawda, nim staniemy z ni Zbliverbatim wszystko, co widzia Z Mo JuCaput Mundi[7] sta Zdarzy Dwa lata p W 1322 roku Ludwik Bawarski pokonausus facti[8]. Ten szlachetny aksjomat miaCum inter nonnullos pot W tym w Oto jak przedstawia Nie wiedziateczny cel by Na dalszych stronicach nie b Dawniejsi ludzie byli wysocy i pi Tak wi Pacholpaidikoi, ephebikoi, gynaikeioi[9] i tak dalej, tak i z zio W tym czasie, kiedy przebywali W opactwie zawsze widziamoechus[10], dne noce zabierafranciszkanie z jego wysp shomine regente[11] i«ut sine animali moveantur cum impetu inaestimabili, et instrumenta volandi et homo sedens in medio instrumentis revolvens aliquod ingenium per quod alae artificialiter composita aerem verberent, ad modum avis volantis»[12]. I male Kiedy spyta Tak oto powiedzia A wi DZIE DZIE PRYMA Kiedy to docieramy do st By Kiedy pirzy. Nie mog Kiedy nasze mu Przywyk Klucznik zawaha Klucznik zawaha omnis mundi creatura quasi liber et pictura nobis est in speculum[13] maj ut sit exiguum caput et siccum prope pelle ossibus adhaerente, aures breves et argutae, oculi magni, nares patulae, erecta cervix, coma densa et cauda, ungularum soliditate fixa rotunditas”[14]. Gdyby koauctoritates mu je opisa nego? Taki by Lecz wr Opat wzi O rozktowa DZIE TERCJA Kiedy to Wilhelm odbywa pouczaj Klucznik by Potem mnisi przynie Tego dnia nie mog verbum mentis[15], i to samo okre Kiedy indziej z wielkim sceptycyzmem wyra Gdyby kto Zjawi Zacz ych murach Opat zawaha Wydawaj Opat by — Ale? — Rozumiem. Wilhelm dostrzeg — I nic innego? Wilhelm zarumieni — Eris sacerdos in aeternum[16]. O Panie, jakiej — Tak. coram monachis[17]? Opat prawie zerwa — Czemu? — Monasterium sine libris est sicut civitas sine opibus, castrum sine numeris, coquina sine suppellectili. mensa sine cibis, hortus sine herbis, pratum sine floribus, arbor sine foliis[18]... I nasz zakon, wzrastajMundus senescit[19]. Jechrze lskiego podszeptu. Opat u Wilhelm pochyli — Kiedy? — Wiele lat. Opat zapyta Ju Wyszed DZIE SEKSTA Kiedy to Adso podziwia portal ko Ko Dwie proste i gpictura est laicorum[20] literatura), po Ujrza Wszelako nie o wszystkich postaciach rzec mo Z obu stron tronu, u boku czterech zwierzy si Cia Lecz kiedy dusza moja, olony wzrok od tej zagadkowej polifonii ykn Poj Zadr Istota za naszymi plecami zdawa M — Penitenziagite! Vide quando draco venturus est wgryza sianima tua! La morta est super nos! Ma malo de todas le peccata! Ach, ach, ve piase ista nekromancja Domini Nostri Iesu Christi! Et anco jois m’es dols e plazer m’est dolors... Cave el diabolo? Semper m’aguaita wnon est insipiens! Bonum monasterium et tutaj se magna et se priega dominum nostrum. Zasivalet est wyschEt amen. Czynie? Cinigdzie nie zapuszczaj ad placitum[21] jak(si licet magnis componere parva[22] lubo do spraw Boskich diabelskie), kt penitenziagite! — Domine frate magnificentisimo venturus est et li homini debent czyni Wilhelm przyjrza — No intendo. Salwator poblad„vade retro”, prze Dopiero co min Ko Podeszli SArbor vitae crucifixae. Nie by Postaram si P Wreszcie pojawicha, zwanego Joachimem, kt Ale m Byjej pustelni. Ale w krfratres et pauperes heremitae domini Celestini[23]. Z drugiej strony papieonie. Jak to jednak bywa w podobnych przypadkach, wprawdzie Angelo i Hubertyn g Miejsce Celestyna V zajFirma cautela, w kt Potem duchownicy pr, uzyska Nie by Pojzymywa O tych rzeczach rozmyArbor vitae, zrozumia PrzypatrywaExivi de paradiso odsun Dopiero ostatnimi czasy (a to, co na ten temat zasper mundum discurrit vagabundus[24]. Po — Stanie tu za dwa dni. Wilhelm mia Hubertyn spojrza Ad conditorem canonum. I papie — Ale widywano ich przy niej... Hubertyn homo nudus cum nuda iacebat[25]... — Et non commiscebantur ad invicem[26]... Wyznaj d nowa, a wszyscy gromadzili si Znam to, Hubertynie, sam nale Hubertyn s — Jan d’Anneaux... lignum vitae[27] krzy W tym momencie pomy Hubertyn przy Quorum primus seraphico calculo purgatus et ardore celico inflammatus totum incendere videbatur. Secundus vero verbo predicationis fecundus super mundi tenebras clarius radiavit[28]... Tak, je Wilhelm zawaha penitenziagite. Hubertyn milcza Mors est quies viatoris — finis est omnis lahoris[29]. Ostawcie mnie z moj DZIE PRZED NON Kiedy to Wilhelm odbywa wielce uczon Przebyli Nie poj Kiedy odwraca Wilhelm podzi Seweryn spojrza Theatrum Sanitatis Ububkasyma z Baldach... — Abul Asan al Muktar ibn Botlan. De virtutibus herbarum Plateariusza? De plantis, i De vegetalibus Arystotelesa w t De causis. De vegetalibus, czy teDe causis, dzie lectio, lecz nie studium, wiesz jednak, jak znakomicie nasz zakon rozwin Nie wygl — Wizje? Seweryn zesztywnia Nawet ja dostrzeg Kiedy wszed W stronki. Wr Wilhelm zapyta DZIE PO NONIE Kiedy to zwiedzamy skryptorium i nawi Kiedy szli Dotar Dziclaritas, W tym kszta Najlepiej oy mnich m Nie mia Bibliotekarz przedstawi To wyliczenie mo M Wilhelm wsunwa owalne k Inni mnisi patrzyli na Wilhelma z wielkim zacie Z tym przedmiotem na oczach Wilhelm pochyli — De pentagone Salomonis, Ars loquendi et intelligendi in lingua hebraica, De rebus metallicis Rogera z Herefordu, Algebra Al Kuwarizmiego, przePunica Siliusa Italicusa, Gesta francorum, De laudibus sanctae crucis Rabana Maura, Flavii Claudii Giordani de aetate mundi et hominis reservatis singulis litteris per singulos libros ab A usque ad Z „Habeat Librarius et registrum omnium librorum ordinatum secundum facultates et auctores, reponeatque eos separatim et ordinate cum signaluris per scripturam applicatis.”[30] W jaki spos Malachiasz wskaza Zbliin aenigmate, dyskurs k „verba”, tworzy Obok psa„Sanctus, Sanctus, Sanctus”, powt Przegl d niebem. Przypomnia Aller Wunder si geswigen, das herde himel h daz sult is v A Malachiasz doda Erd ob und himel unter das sult ir h V[31] I blady u — Verba vana aut risui apta non loqui.[32] Odwr exempla[33], tak i mowa obrazknugae[34]. Na ka nugae? speculum et in aenigmate objawi Wielki starzec zamilk Na obecnych opad est pewne, Osobliwa by Nie umia Grupka rozesz Libellus de Antichristo, w kt DZIE NIESZP Kiedy to zwiedza si W tym momencie zadzwoniono na nieszp Zeszliscem. Wyszli Pogoda psu W mieszcz W ten spos Miko — Oculi de vitro cum capsula![35] ab oculis ad legendum zosta tamquam ab iniustis possessoribus[36]. zystaj Mi — Jakiego rodzaju? dy robi si Miko Szli — Czemu? — Ale dlaczego? — Co z tego? sponte sua[37] z balustrady muru, odbi Kiedy tak gaw By DZIE KOMPLETA Kiedy to Wilhelm i Adso kosztuj Refektarz o Opat zaprosi Mnisi stali teraz przy stoBenedicite. Kantor przy pulpicie zaintonowaEdent pauperes. Opat da Regu Posi Przy opacie siedzieli oprty. Jedli Z takim zapa — Forte potuit sed non legitur eo usus fuisse[38] — Manduca, jam coctum est[39] Peristephanon W tym momencie opat napomnia Po wieczerzy mnisi gotowali si Wyszli Opat przyjrza Weszli Potem opat daTu autem Domine miserere nobis[40]. Opat odpowiedziaAdiutorium nostrum in nomine Domini[41], i wszyscy podjQui fecit coelum et terram[42]. Wtedy zacz — Pod cmentarzem? Z tymi s DZIE DZIE JUTRZNIA Kiedy to kilka godzin mistycznego szcz Dlatego teBenedicamus Domino[43], na co kaDeo gratias[44]. Wilhelm i ja trzymaliDomine labia mea aperies et os meum annuntiabit landem tuam[45]. GVenite exultemus[46], po kt Mnisi byli w stallach, sze m Po psalmach przystTe Deum. R Mi Znowu przystDeus qui est sanctorum splendor mirabilis[47] i Iam lucis orto sidere[48]. By Nagle jakapat najprz Oranci zamilkli, opat opu Niebo by By Opat poleci Podszed Wilhelm zawaha Opat spojrza Wilhelm pochyli I podczas gdy Seweryn, po uzyskaniu pozwolenia opata, kaza nasz pergamin. Tak uczynili — Omnis mundi creatura quasi liber et scriptura[49]... Credo in unum Deum... W tym momencie do — Lub od trucizny? Seweryn zawaha Dotarli aghalingho sproszkowany pochodzi od Kitajczyk balsamodendron myrrha. A to mumija, niezmiernie rzadka, wytworzona podczas rozkMandragola officinalis, dobra na sen... lopris amatiti lub lapis ematitis. Podobno ma rozmaite w Seweryn zastanowi pharmakon. Seweryn zn — Ostatnio nie. — A dawniej? — zgodzi Seweryn gestem i wyrazem twarzy okaza DZIE PRYMA Kiedy to Bencjusz : Uppsali wyznaje pewne rzeczy, inne jeszcze wyznaje Berengar z Nieszcz G Dostrzegli W istocie, ledwie sko figmenta[50]. I Wenancjusz po — Dlaczego? naturaliter chrze Bencjusz zawaha ny, i rzek Est domus in terris, clara quae voce resultat. Ipsa domus resonat, tacitus sed non sonat hospes. Ambo tamen currunt, hospes simul et domus una.[51] W tym miejscu Jorge rzek — Wtedy? — A potem? Bencjusz odpowiedzia „Africa”, afinis Africae”. Pewnego razu poprosi szpital. Zauwa Oddalali Berengar zachwia Wtenczas Wilhelm doszed Wilhelm wielekro i pal Berengar dysza Berengar zakry Wilhelm odepchn z! Berengar dr jej spowiedzi. Berengar znikn — Ale rozpalona kropla potu? — Nic, dlatego i pytam... speculum mundi, ju — Ale czy nim jest? DZIE TERCJA Kiedy to jeste Zanim wspi dopiero co ubitej owcy. W pueri, mnie czynita! Salwator pociemnia Merdre Salwator wypchn filios Francisci non ereticos esse! Ille menteur, puah Kucharz wypchn Pali Ale Wilhelm przypatrywa Przypomnia Ale czemu Wilhelm nie potrafi By i Florenty — Czemu nie dniem? wem... Mnisi siedzieli ju Chociadniej jako jedyne prowadzajbardziej unikane. St Ale mom. Pewnego razu srecapitulatio w tek „Fabulas poetae a fando nominaverunt quia non sunt res facte sed tantum loquendo fictae”[52]... W pierwszej chwili nie poj „decimus humilitatis gradus est si non sit facilis ac promptus in risu, quia scriptum est: stultus in risu exaltat vocem suam”[53]. „aliquando praeterea rideo, jocor, ludo, homo sum”[54]. „scurrilitates vero vel verba otiosa et risum moventia aeterna clausura in omnibus locis damnamus, et ad talia eloquia discipulum aperire os non permittitur”[55]. naturaliter chrze spiritualiter salsa De habitu et conversatione monachomm zaleca si — Ale Hildebert powiada: „admittendo tibi joca sunt post seria quaedam, sed tamen et dignis et ipsa gerenda modis”[56]. A Jan z Salisbury zezwala „Deus non est.” Jorge za Jorge zrobi „Tu es petrus”, mniemam, „nudavi femora contra faciem tuam”[57], wyja„sive nudabo et relevabo femora et posteriora tua”[58]. Nawet wiSpeculum stultorum opowiada si Mnisi doko Tum podex carmen extulit horridulum[59]. Przytyk by Jorge w obliczu tego aktu wy By Wilhelm waha Kiedy szli — A co to jest? DZIE SEKSTA Kiedy to Bencjusz snuje osobliw To, co Bencjusz mia Choto takiego? Biblioteka pe Mniemam, Berengara po M Tak wi Bencjusz przyzna Potem Adelmus wyszed Bencjusz nie wiedzia Zbli arctium lappa, kataplazm ze DZNIE NONA Kiedy to opat okazuje dum Zastali Naczynia, kielichy Opat u y M pronuntiatio b Wilhelm chrz I zacz Nigdy nie poj Tyle razy sordo monachorum, ogniwo ienie ostatecznej regu Takie by Lecz wielu by R Ale papieej kompanii, czyli co si Na nic by si ylogizm, wniosek o prawie do buntu, do pustoszenia, do deprawowania obyczaju. ordo Drygonthie... catharoi, to jest czy — Miasto jest zawsze zepsute. Wilhelm spu damy, i w tradycji. Ale mamy dwa zadania wsp Opat otworzy Opat milcza Ruszy Potem kaza — Salva me ab ore leonis[60] DZNIE PO NIESZPORZE Kiedy to, chocia Obudzi Wreszcie Malachiasz, widz Przed wej Wilhelm zwr — Jaka bestia? — Kogo, Malachiasza, Berengara? — Biblioteka jest labiryntem? — Hunc mundum tipice laberinthus denotat ille[61] Intranti largus, redeunti, sed nimis artus[62]. Biblioteka jest wielkim labiryntem, znakiem labiryntu — Jest trzecia po lewej stronie za transeptem, czy tak? zakaz, z Pytanie, skierowane do mnie, zaskoczy aqua fons vitae[63]. Czy przyniesiesz mi jutro grochu? DZIE KOMPLETA Kiedy to wchodzimy do Gmachu, dostrzegamy tajemniczego go Wieczerza przebiega Zbyt by Podeszli Zeszli I rzeczywi Poczekali Dotarli Wyda Wilhelm po Uj Zdj Poj Raz jeszcze Wilhelm by Ogarnitlona kagan — Twoje okulary? — A czemu? Pokaza I tak uczyni Kiedy przepisa Ksii poda, mo w inne litery... finis Africae. Je — Nic a nic. — A mnie owszem. Secretum finis Africae... Lecz je — Graecum est, non legitur[64] Prze achu. ch schodach... DZNIE NOC Kiedy to w ko Nios By Sala, jak powiedziaApocalypsis Iesu Christi. Nie wydawa PrzeszliSuper thronos viginti quatuor[65], zaNomen illi mors[66]. Poza tym, chocia WeszliObscuratus est sol et aer[67]. StFacta est grando et ignis[68]; nie mia MIn diebus illis[69], i po jakimPrimogenitus mortuorum[70], gdy tymczasem teraz znaleApocalypsis Iesu Christi, chociaApocalypsis, jeden obok drugiego, i zaraz potem pokCecidit de coelo stella magna[71]. Sk W pewnym momencie znale Wyt — Equus albus[72]. Gratia vobis et pax[73], a tam znaleIn diebus illis oraz Primogenitis mortuorum (czy byTertia pars terrae combusta est[74]. Ale w tym miejscu nie wiedzieli Wysuwaj Wzi De aspectibus, w kt Super thronos viginti quatuor. oculi ad legendum nie zdo Wzi — Mistrzu, nie jest zapisana! Tabulae. — Isa ibn Ali De oculis, Alkindi De radiis stellatis... OtworzyDe bestiis. Trafi Przeczyta — Liber monstrorum de diversis generibus. Tak Wilhelm przysun Raz jeszcze mog Cofn By I tak uczynialty rozmaitych kolor ObudziRequiescant a laboribus suis[75]. mulier amicta sole[76], kobiet Bez Wyjsca, ja ci Kiedy tak b Uni rze tego miejsca. I my te Tak gaw Jak tylko znale Ruszylisuper thronos viginti quatuor!) i przeszli Na progu budynku sta Opat przyjrza Na jutrzni Berengara nie by DZIE DZIE OD LAUDY DO PRYMY Kiedy to w celi Berengara, kt Kiedy pisz Kiedy zbli niepodobna do prawdy. Powie­dziano o tym Alinardowi, a ten potrz Wilhelm przyjrza — Teraz wszystko jest jasne. Us Kiedy zbli Wilhelm powiedzia Ja za DZIE TERCJA Kiedy to Adso rozmy Wyszed Uderzy Poprzedniego dnia Bencjusz powiedzia KartkowaQuinti Sereni de medicamentis, Phaenomena, Liber Aesopi de natura animalium, Liber Aethici peronymi de cosmographia, Libri tres quos Arculphus episcopus adamnano escipiente de locis sanctis ultramarinis designavit conscribendos, Libellus Q. Iulii Hilarionis de origine mundi, Solini Polyshistor de situ orbis terrarum et mirabilibus, Almagesthus... Nie dziwiretem? Zapewne, pokusa umys Opactwo, w ktsic et non wszelk C Ujrzakszta Poczu Nadesz DZIE SEKSTA Kiedy to Adso wys Kiedy jad Mrugn„homeni malissimi”, kt Salwator opowiedzia W czasie podr Pchany t B Rpauperes verecundi, chromoty, Byli jak szlam, kt W opowieelito(penitenziagite Ruszy dobra gromadzili te Zapyta Dlaczego kr Rzecz do Casale, gdzie zosta Tak Przygl C Z drugiej strony chcia Spyta Odzew by By Nie znalaz DZIE NONA Kiedy to Wilhelm m Zasta Wilhelm zrz i. Wilhelm od Armageddon... — Coraz mniej rozumiem. — Znowu nie rozumiem. verbi gratia, arnoldyst e jest przejrzyste. — Jak to poza stadem? Apokalipsy, kt azany na grzywn — Tyle co nic! Wilhelm trwa z bliska, by „Quod enim laicali ruditate turgescit non habet effectum nisi fortuito”[77] „Sed opera sapientiae certa lege vallantur et in fine debitum efficaciter diriguntur.”[78] To jakby powiedzie — A ty? bilny? Musz W tym momencie wr Przyszed — Wszystkie?! Kiedy? finis Africae? unum i velut. Porz PokazaSecretum finis Africae manus supra idolum age primum et septimum de quatuor. idolum. Obraz, urojenie, figur Przeprosi DZIE NIESZP Kiedy to dochodzi do jeszcze jednej rozmowy z opatem, Wilhelm ma wielce osobliwe pomys Opat oczekiwa Practica officii inquisitionis heretice pravitatis na u drada... sputy. twojego autorytetu? Wilhelm trwa W tym momencie wybieg Zostawili Poczuli „hic lapis gerit in se similitudinem coeli”[79]. a bieguny magnesu uzyskujiemi... Kr — Tak, ale pokoje bez okien? Spr Omnes enim causae effectuum naturalium dantur per lineas, angulos et figuras. Aliter enim impossibile est scire propter quid in illis[80] Apokalipsy m ! — A wieczerza? — No se puede. Abbonis est. Ale nie trzeba dobrego konia, by mknsufficit... Vide illuc, tertius equi... Chcia I opowiedzia Zapyta — Facilis. Weel syr, ktsicut zechcesz. Et postea pobutiero lub struclo fresco A w to vamos a poner dwa plastry syra, asucrum et cannella supra positurum du bis. I podawain tabula, gdytodo gor — Sais pas, moi Fileisch twire in miejsce ciemne esta noche. Salwator najwidoczniej wiedzia DZIE PO KOMPLECIE Kiedy to Hubertyn opowiada Adsowi histori Zgodnie z rachunkiem zasta Hubertyn spojrza Hubertyn siedzia Usiad c „penitenziagite”, co by„Penitentiam agite, appropinquabit enim regnum coelorum.” [81]Nak Hubertyn przyjrza „penitenziagite”, ale jeden z jego uczni pojmujesz? — Lecz dlaczego? — De hoc satis[82] no Myli po po — Wszyscy byli przeciwko niemu? — Ale z kim teraz walczyli? — Od kogo? Hubertyn spojrza PieW niej Pulchra enim sunt ubera quae paululum supereminent et tument modice, nec fluitantia licenter, sed leniter restricta, repressa sed non depressa[83]... Czeg Zarumieni — I ta jest godziwa? Hubertyn pog Jego twarz by Z powrotem rzuci Nie wyszed Mia Musiar Historia fratris Dulcini Heresiarche. Zdaje si Dowiedzia Zamkn Po raz pierwszy o braciaszkach usalijskiego, i Tak si Przyby W koApokalipsy, i Jezus Chrystus, i Nast Zaczyna„In nomine Domini amen. Hec est quedam condemnatio corporalis et sententia condemnationis corporalis lata, data et in hiis scriptis sententialiter pronumptiata et promulgata...”[84] i tak dalej, i nast Johannem vocatum fratrem Micchaelem Iacobi, de comitatu Sancti Frediani, hominem male condictionis, et pessime conversationis, vite et fame, hereticum et heretica labe pollutum et contra fidem catolicam credentem et affirmantem... Deum pre oculis non habendo sed potius humani generis inimicum, scienter, studiose, appensate, nequiter et animo et intentione exercendi hereticam pravitatem stetit et conversatus fuit cum Fraticellis, vocatis Fraticellis ubogiego hereticis et scismaticis et eorum pravam sectam et heresim secutus fuit et sequitur contra fidem catolicam... et accesit ad dictam civitatem Florentie, et in locis publicis dicte civitatis in dicta inquisitione contentis, credidit, tenuit et pertinaciter affirmavit ore et corde... quod Christus redentor noster non habuit rem aliquam in proprio vel comuni sed habuit a quibuscumque rebus quas sacra scriptura eum habuisse testatur, tantum simplicem facti usum.[85] Ale nie tylko o te zbrodnie by Constat nobis etiam ex predictis et ex sententia lata per dictum dominum episcopum florentinum, dictum Johannem fore hereticum, nolle se tantis herroribus et heresi corrigere et emendare, et se ad, rectam viam fidei dirigere, habentes dictum Johannem pro irreducibili, pertinace et hostinato in dictis suis perversis herroribus, ne ipse Johannes de dictis suis sceleribus et herroribus perversis valeat gloriari, et ut eius pena aliis transeat in exemplum; idcirco, dictum Johannem vocatum fratrem Micchaelem hereticum et scismaticum quod ducatur ad locum iustitie consuetum, et ibidem igne et flammis igneis accensis concremetur et comburatur, ita quod penitus moriatur et anima a corpore separatur.[86] A potem, kiedy wyrok zosta Nastcioppa. I jak chce zwyczaj w przypadku ksi„Per Dominum moriemur.” Mia I wreszcie nadszednad Lecz wr Kapitan i jego ludzie wyci Przy Kiedy szli w stron Nareszcie wyszliCredo, teraz zaczTe Deum. Od Potem sza Przysz Pr Znalaz Z drugiej strony, nie staraUltima Thule. Na kt Lew, kt By„De te fabula narratur" Otworzymulier amicta sole. Ale chodzimulier wyda Na szcz Tam zatrzyma I w tym momencie moje przera Zmrozi Sta Nic nie daje wi I podczas gdy instynkt rozumny wykrzykiwa Tak wi Oby B Byvalde bona[87]. Mo Tak wi By Bardzo s Co czu Nagle dzieweczka zdaPieUbrana byterribilis ut castrorum acies ordinata[88]. Wtenczas stworzenie zbli„Pulchra sunt ubera quae paululum supereminent et tument modice”[89] — O sidus clarum puellarum o porta clausa, fons hortorum, cella custos unguentorum, cella pigmentaria![90] langueo! Causam languoris video nec caveo!cuncta erant bona[92]. A ona caje pi O Panie, kiedy dusza jest w zachwyceniu, wtenczas jedyn Kiedy tak, prawie omdla Teraz, kiedy drznaj Jest jaka Czemuw: Omnis ergo figura tanto evidentius veritatem demonstrat quanto apertius per dissimilem similitudinem figuram se esse et non veritatem probat[93]. Czy jednak, skoro miauctoritas, by m Leumniejszony, prawie zniweczony, i je Pogr Otworzy NieobecnoOmne animal triste post coitum[94]. Pojnaturaliter, by Podnios Ciemna zas DZIE NOC Kiedy to wstrz U Kr Kiedy wskaza W tym momencie, zgn Brat Wilhelm wys Przypowieuszenia — Czemu brzydki i stary? gratis z mi Wyznaj Ruszyli Dotar Kiedy wychodzili Apokalipsy, przygotowa Tak uczynili By Zajrzeli DZIE DZIE LAUDA Kiedy to Wilhelm i Seweryn badaj Nie b Kiedy opat i inni mnisi oddalili si Seweryn potrz — Co? Tamtego dnia przygl Seweryn pociera nihil sequitur geminis ex particularibus unquam[95]. Nale Triumfalnie doko aut semel aut iterum medium generaliter esto[96], a w tym sylogizmie termin By Seweryn, kt datura stramonium, belladonnangostura pseudo ferruginea, nux vomica, kt Seweryn zwr Wilhelm popad Szczerze m Seweryn zdawa Seweryn prze Nie by DZIE PRYMA Kiedy to Wilhelm sk Kiedy wychodzili My wychodzili Malachiasz poruszy Wskaza„benedicte”. M Salwator nie mia — A co ja? Wzi — Och, femena, ktcomo towar, nie mobon essere ni aver cortesia — Deu, jakiefemene malveci scaltride! Mycomo m Wilhelm chwyci Salwator poj Wilhelm w tym momencie postanowi Salwator pad Klucznik by — Ile to jest jedna tabula? Ad mulieres pauperes in villulis. Gdzie powiada, peccant enim mortaliter, cum peccant cum quocumque laico, mortalius vero quando cum Clerico in sacris ordinibus constituto, maxime vero quando cum Religioso mundo mortuo[97]. Wiesz lepiej ode mnie, Chocia — Nie, powiedz. Klucznik chrz Klucznik nie by u dziej — Kiedy? Gdzie? — W kuchni? Jak wskaza Tak czy owak, na razie nie mo Klucznik zareagowa Klucznik z widoczn Podszed Ledwie sko Potem zobaczy si bracia. Zadzwoniono na tercjKyrie. Inni modlili si Panowa Stara DZIE TERCJA Kiedy to Adso szamocze si Po prawdzie, od czasu grzesznego spotkania z dzieweczk koj Obieca Daremnie. Nie przestawa W sposonym w wonnych mrokach kuchni. Nie wyrzekaactus appetiti sensitivi in quantum habent transmutationem corporalem annexam, passiones dicuntur, non autem actus voluntatis[98]. I czynowi, do ktny, w niej bowiem appetitus tendit in appetibile realiter consequendum ut sit ibi finis motus[99]. Przez co naturalnie amor facit quod ipsae res quae amantur, amanti aliquo modo uniantur et amor est magis cognitivus quam cognitio[100]. Rzeczywiintus et in cute[101], bo w niej pojmowa Teraz wiem, principium contentionis[102], co nie dopuszcza consortium in amato[103], ale tNomini Divini, a przez ktpropter multum amorem quem habet ad existentia[104] (a ja kochamotus in amatum[105], zazdro Teraz wiem, Wtenczas uratowa Jak Ujrzaagnus bierze siagnoscit, rozpoznaje wovis jest zwana ab oblatione, gdyod poczcanor z powodu ich ujadania. Pies, zwierz W tym czasie nogi niosveriditas albo tevirgo. gdy Powiedziacenocroca o ciele os W tym dobrym stanie ducha ujrzaopactwa. Wilhelm zdawa(secretum finis Africae manus supra idolum age primum et septimum de quatuor): Straszliwa trucizna, kt Najlepsza bro U Gwa Prawda odmienna, odmienny obraz prawdy... Czcigodne drzewa figowe. Kamie Trzeba zwodzi Dla tych koniki polne za Nic wi woluminie zabranym z finis Africae. Zani — Ale? — Nie zawsze i niekoniecznie. Ale w tym wypadku tak. DZIE SEKSTA Kiedy to Adso rusza szuka Po tych rozwa Uzna Zobaczy„tar-tufo”, by go potem zje„der Teufel”, czyli diab Zaciekawiony przygotowaniami Seweryna, postanoni s W miar W ranek naszego przybycia, kiedy byli Natomiast tego ranka wszystko by„derteufel”. Zajm M Min Nie trzeba m O braciach wchodz Micha Co nieco powiedzia O innych rzeczach ju w Carpentras na konklawe, nowego papie Wszyscy bracia roze dobrze. A kiedy Orsini chcia Micha zione (w Cum venerabiles wylicza dok Corona regni de manu Dei[106], niesDiadema imperii de manu Petri[107], Jan za By Wtr taxae sacrae poenitentiariae[108], w kt Hubertyn potrz w czasach owych spraw z Prowansji... Chc Apokalipsy, nad tym, gdzie m Micha M. Ale znowu odbiegam od tematu i opowiadam nie o tym, o czym opowiada j sk W tym miejscu przybyli zawiadomi DZIE NONA Kiedy to przybywaj Ludzie, kt Z drugiej strony moja uwaga skupi By W og Bernard zapewne dowiedzia Bernard przyj Potem straci Zszed Przez ca DZIE NIESZP Kiedy to Alinard przekazuje Wilhelmowi cenne, jak si P Zapyta Apokalipsy. Ja powinienem by Spojrza Nie zdo do wszystkich przypadk W tym momencie poj — A zatem nie masz jednej odpowiedzi na swoje pytania? Mia W tym momencie, wyznaj I w tym wyst DZIE KOMPLETA Kiedy to Salwator m Wieczerz Na koniec wszyscy podnie Kiedy mnisi wychodzili, ja zosta — Cave basilischium! Est lo reys wtodo na zewndicam, trucizna, smrancide! Zatruje... I ma biamacule na grzbiecie, et caput niby kogut i poserpentes. I zabija go la bellula... — La bellula? est, det ropucha. A kiedy jbellula biegnie do kopru albo do czartawy i gryzie et redet ad bellum. Et dicunt, Zapyta Nag Rozz Poszed DZIE PO KOMPLECIE Kiedy to znowu zwiedza sifinis Africae, lecz nie udaje si Wizyta w bibliotece zaj Panowa Dlatego nie dope — Zobacz, co jest w tej szafie! A ja duka — Historia anglorum Bedy... I znowu Bedy De aedificatione templi, De tabernaculo, De temporibus et computo et chronica et circuli Dyonisi, Ortographia, De ratione metrorum, Vita Sancti Cuthberti, Ars metrica... De rhetorica cognatione, Locorum rhetoricum distinctio, a tu znowu gramatycy, Priscianus, Honorat, Donatus, Maksym, Wiktoryn, Metroriusz, Eustyches, Serwiusz, Fokas, Asperus... Dziwne, my — Hisperica... famina. Co to takiego? Hoc spumans mundanas obvallat Pelagus oras terrestres amniosis fluctibus cudit margines. Saxeas undosis molibus irruit avionias. Infima bomboso. vertice miscet glarea asprifero spergit spumas sulco, sonoreis frequenter quatitur flabris...[109] Nie poj Primitus pantorum procerum poematorum pio potissimum paternoque presertim privilegio panegiricum poemataque passim prosatori sub polo promulgatas... Wszystkie s — Wergiliusz. Georgiki? — Nie. Epitomi. Nigdy o nich nie s mon, man, tonte, piron, dameth, perfellea, belgalie, margeleth, lutamiron, taminon i raphalut. — Wariat? ignis, coquihabin (aula incocta coquendi habet dictionem), ardo, calax ex calore, fragon ex fragore flammae, rusin de rubore, fumaton, ustrax de urendo, vitius quia pene mortua membra suo vivificat, siluleus, quod de silice siliat, unde et silex non recte dicitur, nisi ex qua scintilla silit. I aeneon, de Aenea deo, qui in eo habitat, sive a quo elementis flatus fertur. ego, a cantamen, collamen, gongelamen, stemiamen, plasmamen, sonerus, alboreus, gaudifluus, glaucicomus... in nomine patris et filiae, i to nie dlatego, — Jak Salwator. Ultima Thule, a r — FONS ADAEU... PoszliApokalipsz mulier amicta sole i smokiem. Odnale Tak czy inaczej, strefa nazwana YSPANIA zdaApokalips, wszysti innych. Dokonuj hic sunt leones[110]. I to wyja Canon Awicenny i De aspectibus Alhazena... fons paradisi[111], o ktauctoritas do auctoritas, przeobrazi — I to ci wystarcza? I w istocie, pokonuj finis Africae”, i wFinis mog — Czego? Super thronos viginti quatuor. Mia Przygl — Zamurowany? — Prawdopodobnie. I oto mamy finis Africae, wok Wydobyeidolon jest zarsupra speculum? Co Przesuwali supra speculum nale Zwierciad super speculum finis Africae, i mamy wszystkie prawie elementy, by ulepszy Przebiegli. Sposquarta Acaiae oznacza Na tych oraz innych piterra incognita. I zwykle to odkry Lecz w pewnym momencie, i wSpeculum amoris, przez brata Maksyma z Bolonii, i Poniewa„de te fabula narratur”, i odkryauctoritates), z drugiej radowa Wzruszy Znalazqui animam corpori per vitia conturbationesque commiscent, utrinque quod habet utile ad vitam necessarium demoliuntur, animamque lucidam ac nitidam carnalium voluptatum limo perturbant, et corporis munditiam atque nitorem hac ratione miscentes, inutile hoc ad vitae officia ostendunt Dowiedzianigra et amaraLiber continens uto A w kocomplexio venereaintentiones, tkwi Ale w takim razie jestem wyleczony albo na drodze do wyleczenia Jak zobaczymy, przypomn DZIE NOC Kiedy to Salwator daje si Rzeczywi Pospieszyli Przyby Z rozkazu inkwizytora patrolowali noc Ja ju Wyda Wyzwoli catus, gdyDe legibus? I czy Szept przera Super illius specula! I mam nadziej Odprowadzono pojmanych, jedno milcz Raz jeszcze pr Kiedy przybity i ogarni Chwyci Hubertyn zmiesza Wszyscy teraz wracali, omawiaj Wilhelm nie by Zda — Amen — odpowiedzieli pozostali. DZIE DZIE PRYMA Kiedy to ma miejsce braterska dysputa nad ub Pi Ledwie wyszed Urodzi Na kilka krok Nie poznaa za nim. Po raz pierwszy postawi Przybywaj Rze Te i inne dziwy byoikoumene. Dobra wr Jak tylko wszed Wilhelm, za kt Z Micha Posiedzenie otworzyQuorundam exigit, skomentowaAd conditorem canonum, przeciwko ktCum inter nonnulos, gdzie ostatecznie pot W tym miejscu zabrainimicus pacis i Quia quorundam i Wtr Micha WstaDzieji co do tego nikt nie wysuwa obiekcji. Ale z drugiej strony na Chrystusa i apostoin bonis nostris, albowiem naszymi sjus poli, to jest przyczyna nieba, by podtrzymajus fori jest siPierwszym do Tymoteusza, mamy poExiit qui seminat. Ale podniDziejdrugi i trzeci, mieli na zasadzie tego samego typu wExiit qui seminat, na ktExiit rozumia byda, a wreszcie, gdyby nawet Exiit powiedzia W tym momencie zerwa Rzek ? Wtenczas wsta cy! Inni minoryci podbiegli, by wznie two. Gdy tak rozprawiali Dzie Tercja Kiedy to Seweryn m Sprzeczka trwa Wilhelm odepchn Wilhelm, wahaj Nie ci Wydawa Mia Trzymaj Zmuszaj pilnowa Kiedy wraca — Ja? Nie s Ale ju Zacz PowiedziaGenezis, gdzie nie by Odchrz Zatem nomina sunt consequentia rerum[114], ksiGenezis jest zupenomen bierze sinomos, czyli prawo, gdynomina zostaad placitum, to jest przez swobodn Obecni nie Naszego Jezusa Chrystusa... Oto cudowny do Znowu odkaszln To wszystko ochowuj Wilhelm m Milczenie przerwa Zabra B . M DZIE SEKSTA Kiedy to znajduje si Szybkim krokiem i w trwodze przemierzyli Weszli Na drugim ko Dowcy przejrzeli w Wilhelm pochyli co mogli... Kiedy tak przemawia Malachiasz nie odpowiedzia Wilhelm i ja spojrzeli W tym momencie us — Przed czym? Wilhelm wiedzia Kiedy zostali Nie mo — De plantis libri tres, przekle — Thesaurus herbarum — Ale przynajmniej wiem, kiedy jest to arabski! A ja rumieni Ksi zostaje? Bencjusz zaprzeczy Bencjusz zaczerwieni ieszania. Odwr Zna Apokalipsy! Nie mogli Przysz Wilhelm przyjrza Wyszli Opu y odmienne i ciekawe, jeden po grecku, drugi po aramejsku... Wilhelm wyci Dotarliz trudem przepchn Starali Wilhelm czu finis Africae. Je Wr DZIE NONA Kiedy to wymierza si W sali kapitulnej Bernard Gui usadowi Spojrza Je Wreszcie Bernard przerwa Zamilk Sancta Romana, poniewa By ga, Klucznik trwa Na widok nieszcz Spojrza Bernard przes Kiedy Salwator m Salwator spojrza Qui non habet caballum vadat cum pede[115]... homo literatus, peccavi sine malitia[116], zael sa, et nadziejsua in nomine patre et filio et spiritis sanctis... — Lecz nie twoje potwierdzenie nam potrzebne, jeno Malachiasza z Hildesheim. Kazasi Malachiasz ukaza Malachiasz odwr Klucznik obr Zobaczylachias G Kiedy Malachiasz wychodzi Wilhelm powiedzia Przerwa Wilhelm wytrzyma Bernard, ktdomini canes, nie uzna Klucznik nie odpowiedzia W tym momencie klucznik nie m W tym momencie byz tego, Klucznik robi penitenziagiteSalve Regina, by perfidnie zwabi planta Dei pullulans in radice fidei[117], nasza regu Dr Klucznik przesta a, i krzycza Patrzy cyferze, wAbigor, pecca pro nobis... Amon, miserere nobis... Samael libera nos a bono... Belial eleyson... Focalor, in corruptionem meam intende... Haborym, damnamus dominum... Zaebos, anum meum aperies... Leonardus, asperge me spermate tuo et inquinabor[118]... Klucznik teraz milcza cingulum diaboli[119] wi Powiedzia DZIE NIESZP Kiedy to Hubertyn zmyka, Bencjusz zaczyna przestrzega Kiedy zgromadzeni rozchodzili si Micha Wtr Nara wtenczas i wed Ale gubi Hubertyn zafrasowa B By Mnisi szli teraz na wieczerz Po wieczerzy unikn edy uczyni Nie mog Bencjusz milcza z kolei m Wychodz DZIE KOMPLETA Kiedy to wys Nieszp Jorge podszed Zamilk g cz Jorge po d Zrobi cie si W przerwie, jaka nast k zmia ecz ode mnie, przekl Rz — A dzieweczka? Wiem teraz, Wybuchn Nie zna DZIE DZIE JUTRZNIA Kiedy to ksisederunt, a Malachiasz wali si Zeszli Nie by Kiedy nabo Opat prosiSederunt. Sederunt principes et adversus me loquebantur, iniqui. Persecuti sunt me. Adjuva me, Domine, Deus meus salvum me fac propter magnam misericordiam tuam.[120] Zastanowi Na pierwszej sylabie se zaczAve Maria. I jakclimacus i porrectus, torculus i salicus, g Kiedy z trudem, niemal tsederunt, w powietrze wzbiprincipes I wyda Teraz chadjuva me i wyraa wesou wydasederunt, ale pey Najpierw wi Dotarli Wilhelm wsta W tym czasie us Wilhelm pochyli DZIE LAUDA Kiedy to wybrany zostaje nowy klucznik, ale nowy bibliotekarz —nie. By Wyszed Piotr z Sant — Chyba nie. Na pewno nie. Wyszli finis Africae, ci kt DZIE PRYMA Kiedy to Miko, Miko Rzeczywi Wsz Twarz, ruchy Miko Miko — A czemu wybrano Roberta? Wzdrygn Chodzi Potem Miko A dalej inne rzeczy, kt Krnaminimas differentias odorum[121]? Wyrwa DZIE TERCJA Kiedy to Adso, sDies irae, ma sen albo wizj— co kto woli. Wilhelm po Ko W klasztorze w Melku wiele razy byfinis Africae i z pewno UsiadDies irae... Monotonny W Nie wiedzia Sala by Popnym opatem, brzuchu Bo Na swawolne skinienie opata wkroczy W tym momencie opat krzyknAge primum et septimum de quatuor", pozoIn finibus Africae, amen." Potem wszyscy sederunt. Kiedy rozproszys W refektarzu byDies irae i weso W tym momencie Jorge, zdjad legendum, rozpali W tym czasie wszyscy wchodzili i wychodzili, wnosznigra sed formosa[122], gdy tymczasem Samson wbija Wszyscy byli teraz najwidoczniej podchmieleni i ten po Adam bulgota I whomine regente jeno. Potem Dawid zagraamicta sole. Wszyscy m Wtedy to opat zaperzyuterus Pentagonum Salomonis. Ale opat zaczeszukali wszyst­kich podejrzanych. I znaleziono ku wstydowi wszystkich chust Nie widziamors est quies viatoris, finis est omnis laboris...” Ale nagle wpadUt cachinnis dissolvatur, torqueatur rictibus!cego w rfinis Africae!" Lacrimosa dies illa qua resurget ex favilla iudicando homo reus: huic ergo parce deus! Pie Iesu domine dana eis requiem.[124] Znak, Dies irae. DZIE PO TERCJI Kiedy to Wilhelm obja Wyszed Do By Kiedy karawana minorytz zadziwiaj Wilhelm wys klasz­torze. To Coena Cypriani. Przez chwilo i ioca monachorum[125]? ChoLudere me libuit, ludentem, papa Johannes, accipe. Ridere, si placet, ipse potes Ridens cadit Gaudericus Zacharias admiratur, supinus in lectulum docet Anastasius...[127] I ileCoena tak wyra Coena, ka — Jak Pismo!? — Sen jest pismem i wiele pism jest tylko snami. DZIE SEKSTA Kiedy to odtwarza si Wilhelm chcia Pod jedynym odniesieniem (finis Africae!) by I. ar. de dictis cujusdam stulti II. syr. libellus alchemicus aegypt. III. Expositio Magistri Alcofribae de cena beati Cypriani Cartaginensis Episcopi IV. Liber acephalus de stupris virginum et meretricum amoribus Firma cautela Bonifacego VII z roku 1296, wiesz, M Ten trwa finis Africae, ktoCoena Cypriani? — Tak Coena i achiasza, o jego urazach... Przypomnia — Liber acephalus... — Charta lintea[128] albo pergamenum de pono charta lintea jest rzadkode pono zatem! Oddalili Opata zastali DZIE NONA Kiedy to opat nie chce wys Mieszkanie opata by Opat, stoj vox, flatus, pulsus[129], trzy epoki dziej Opat odwr Wilhelm milcza . Opat spojrza ym w opactwie wszyscy... Opat zaczerwieni Wilhelm podj finis Africae i kt Zapad finis Africae? Pogwa Wilhelm powinien by Uni ciwe RacjonaAarona i z opisu niebiaEksodusie, zostaApokalipsie przez chalcedon, sar­donyks, chryzopraz i hiacynt. Wilhelm chcia Porusza Wzruszony, doprowadzony do uleg By wpada — Musisz? Kto ci to teraz nakazuje? By Byli finis Africae, gdy Rzeczywiywo z Alinardem, jakby chc Potem wyda Powinienem by DZIE OD NIESZPORU DO KOMPLETY Kiedy to opowiada si Trudno mi opowiedzie Wilhelma nie by Wszed Je Kto By Nowicjusze byli zagubieni, dzi Po zako W drzwiach refektarza zobaczyli Opat spostrzeg Wieczerza przebieg Alinard i Jorge byli nadal nieobecni. Mnisi wskazywali sobie puste miejsce Kiedy wyszli doro A Aimar odpar Kiedy wraz z Wilhelmem udawali DZIE PO KOMPLECIE Kiedy to prawie przez przypadek Wilhelm odkrywa sekret pozwalajfinis Africae. Zaczaili — I co z tego? — Zobaczymy, co zrobi. Nie zdofinis Africae finis Africae. Do ob Nie wyda — Tertius equi tertius equi. A to byu. — U?. — zapyta tertius equi oznaczau. Ale to g Wilhelm spojrza suppositio materialis[130], trzeba wzide dicto[131], nie zade re[132]... Jaki ze mnie g Poszed Wilhelm by primum et septimum de quatuor nie oznacza: pierwszy i si — Super thronos viginti quatuor! Napis! Werset! S Powiedzia Gdyby tego rodzaju wydarzenie zasz Uderzenia da finis Africae. Oczywi — Ale kto jest tam w tej chwili? — Druga osoba. Jedna jest w finis Africae, druga chcia — I kto to jest? Ratujmy go! Tak i uczynili Szybko znalesuper thronos viginti quatuor... Sekret byquatuor ma siedem liter, naleq i na r. W podnieceniu zamierza Przeprosi q z quatuar i ja, ktquatuor byq zostar. Ca Dwie godziny po komplecie na zakofinis Africae. DZIE DZIE NOC Kiedy to, gdyby Znale Kiedy podeszli Jorge zawaha finis Africae zosta finis Africae. Nie wiem dok finis Africae, Coena Cypriani. Byfinis Africae, by Coena Cypriani. ChcApokalipsy Leona z Kastylii, i ta zdobycz uczyniPoetyki Arystotelesa, t Wilhelm usiad Wilhelm popatrzy Wilhelm przebieg Coena... Lecz nie to ci Rzeczywi W pierwszej ksi Wilhelm t Wilhelm roze finis Africae, albo dla zaginionej ksi — Kto? Apokalipsy. Grad dla Adelmusa, a by Apokalipsy. Pewnego dnia ktoApokalips, nabytych w okresie, kiedy ty nastfinis Africae. Poetyki i w Retoryce. Potem przypomniastupra virginum et amores meretricum[133]... Stopniowo zakomai, czyli w wioskach rolnik finis Africae. Kiedy us Poczu Genezis m m. A z tej ksiCoena Cypriani. Cauctoritas), tego, ktcircumcelliones, rozpusta bogomi Jorge zdawa de toto corpore fecerat linguam[134], ktMiserere zamiast kazania, kt hic sunt leones. Jorge wyci DZIE NOC Kiedy to dochodzi do po Starzec zamilk Powiedzia Wilhelm patrzy Roze By kart. Ale powiedzia Biegn My finis Africae, i szuka Potem zatrzyma Zastygli Pobieglifinis Africae, przemyka Kiedy dotarli Kaganek upad Delikatne ostrza wiatru, kt Rzuci Wilhelm w odruchu z W tym czasie iskry przemkn Wilhelm poj Nieszcz W mgnieniu oka to miejsce sta Znale Ale narobiz dormitorium, a z dali dobiegaj W pierwszej chwili nikt nie poj To Miko Miko Mikona twarzy od sadzy, nieprzystojnie pozbawionego ow W ko Wtenczas w Przywar Wszyscy biegali bez Ujrza Us Zbieg Przygl Nagle niekt Ca Zapewne, koemi albo piasku, albowiem powa Tak zatem okrzyki Wiatr zerwa Ogniste rumaki roznios Zastanowi Opactwo by Patrzyli ci do Boga lub prawdy, jak kacerz rodzi ze Stwierdzenie by finis Africae wchodzi siquatuor, by Er muoz gelichesame die Leiter abewerfen, so Er an ir ufgestigen ist[135]... Czy tak si Po raz pierwszy i ostatni w moim g nie istnieje? Wilhelm spojrza Nie zrozumia W tym momencie cz Non in commotione, non in commotione Dominus[136]. OSTATNIA KARTA Opactwo p Ujrza Na wzg Wilhelm i ja opures nullius[137]. Ruszyli z Jandun og Kiedy dotarli W tym czasie Micha Kr Kiedy do M Nigdy go ju Wiele lat p Dwie wioski na zboczu g Z wielkich i wspaniapaszczy lwa. Gmach, wyj Szperaj Spostrzegch disiecta membra[138] biblioteki czekaz kt.. Zebra Przez catolle et lege[139]. Po zako Im d Lecz ta moja niezdolno Est ubi gloria nunc Babylonia[140]? Gdzie s Pozostaje mi zamilknO quam salubre, quam iucundum et suave est sedere in solitudine et tacere et loqui cum Deo![141] RychGott ist ein lautes Nichts, ihn ruhrt kein Nun noch Hier[142]... Zapuszcz Zimno robi sistat rosa pristina nomina, nomina nuda tenemus[143]. ANEKS Dopiski na marginesie Imienia r Rasa que al prado, encarnada, te ostentas presunt de grana y carmin ba campa lozana y gustosa; pero no, que siendo hermosa tambi Juana In R Na Szkar Powabu dumnie nie kryjesz, Lecz chocia Z Tytu OdkImidostajDe contemptu mundi Bernarda Morliacensjusza, ubi sunt (skmais oVillona), tyle tylko, nulla rosa est, by wskaza Pisarz nie powinien obja Niestety, juCzerwone i czarne albo Wojna i pokNajwiDawid Copperfleld albo Robinson Crusoe, ale nawet posOjciec Goriot ogniskuje uwagTrzej muszkieterowie to w istocie opowie Moja powieOpactwo zbrodni. Odrzuci Adso z Melku. To tytuFermo e Lucia[144] przybraLemmonio Boreo, Rublub Metello... Ubo PomysImieniem rprzyszed Nic tak nie podnosi autora na duchu, jak odkrycie sposob Francuska uczona, Mireille Calle Gruber, zauwasemplici, usemplici w znaczeniu prostych lekamico dei semplici). Czy Czytaj Autor powinien umrze Opowiedzie Autor nie powinien interpretowa Poe, snujKruka. Nie m Ka Kiedy autor powiada, Genius is twenty per cent inspiration and eighty per cent perspiration. Nie pamiuskiej. Kiedy pisarz (albo artysta w og OpowiedziePietw Watykanie jest lepsza od Piety Rondanini. Zdarza si Oczywi NapisaTraitOrfili (LPoniewa Najpierw moi mnisi mieli Apokalipsie i o miniaturach zdobiApokalipsy, a wieczytaniu rozdzia DziesiApokalipsy Beatusa z Liebany (wydanego przez Franca Mariquare in pueritia coitus non contingat, jak dociera siBestiariusz. To upodobanie i ta nami Sekretne wakacje pod sklepionymi nawami w Autun, gdzie opat Grivot pisze dzisiaj poApokalipsy albo diabPeregrinatio Sancti Brandani, sprawdzaniem naszego mykenningars, relacjami mi Maska Prawd Czy mo Zaczsie Adso powiada... W ten spos OdkryKsi(nie obejdzie si Powie Mam na myRem tene, verba sequentur. Odwrotnie jest w poezji: verba tene, res sequentur. Pierwszy rok pracy nad powie Trzeba narzuci Cz braciaszkom (fraticelli). We Ale dlaczego wszystko rozgrywa si Ale listopad to zbyt wczeApokalipsy powiada, Apokalipsy, by Kiedy skonstruujemy juApokalipsa wywiera R Kto m CzekaUlisses ze swojCzarodziejskze wzgl Dialogi nasuwaturn ancillaries, to jest spo 1. — Niezgorzej, a ty?. 2. 3. Na to Piotr bez wahania: — Niezgorzej, a ty? 4. 5. Ozwa — A ty? We wszystkich przypadkach, poza pierwszymi dwoma, zauwa Chodzi tu o wyb Z dialogami wiytatywu. Inne zagadnienie: lokowania wypowiedzi albo instancji narDoktora Faustusa. T Adso sta Czytajitycznego... To wszystko rozumiem teraz, aprlecz by Walka z emocjami bypietas. Paralipsa Adso pos Pojawia si Napisaczym Oddech Ale nie by Wcienjambements, jakby m W prozie kwestia oddechu nie dotyczy frazy, ale obszerniej zaczerpnie sirubare rubato. Nie m Oto przykPiepo Zgromadzi Konstruowanie czytelnika Rytm, oddech, pokuta... Dla kogo? CzyLector in fabula albo jeszcze wczeDziele otwartym, cho Mo Co to oznacza my Czy jest pisarz, kt Je Lecz kiedy pisarz planuje jakZeitgeist. Chce wskaza Gdyby Manzoni chciaAdelchim?), pe Co natomiast czyni Manzoni? Wybiera sobie wiek sie Manzoni nie pisa Jakiego, modelowego czytelnika pragn A poniewa Metafizyka powie Nie przypadkiem ksi Abstrakcyjnym modelem domy Nastabirynt jest modelem trial-and-error process. Wreszcie mamy sie Pewien siedemnastoletni ch Zabawa Chcia RozrywaRobinson Cruzoe ma dahomo oeconomicus, dosyFinnegans Wake winien w ko Ot Z pewno Uwa Drugie stwierdzenie nie zawsze jest prawdziwe. Wystarczy przypomnieBlaszanego bi Stu lat samotno Ktodrzucane przez szerok Rzecz w tym, Il romanzo sperimentale,wyd. Feltrinellego, z dat Otnouveau roman. Barilli zmaga(autre). Ja omVerifica incerta, opowietopoi, z filmnawcarrikt Rok 1965. W owych latach zaczyna Postmodernizm, ironia, atrakcyjno Po roku 1965 wyklarowaritorno dell’intreccio To fastrygowanie i zwr Na nieszczMam wra SKunstwollen, sztukkryzysowych, podobnych do opisanych przez Nietzschego w Niewczesnych rozwagdzie mrczy wstawiPanny z Avignon to typowy gest awangardy. Potem awangarda idzie dalej, unicestwia zniszczony przedtem symbol, dochodzi do abstrakcji, do bezprzedmiotowocurtain wall, budynek w ksztaoczesny). Ale nadchodzi moment, kiedy awangarda (modernizm) nie mo Ironia, gra metajPortret artysty z czasstanowi opowieDublichociaPortret. Ulisses to punkt graniczny. Finnegans Wake jest ksi Na temat postmodernizmu od samego poczLa letteratura dell’esaurimento [Literatura wyczerpania] Johna Bartha, naLiteratura odnowy. Naturalnie mo to oczywiste. Zachwala Ostatniego Mohikanina, powieGothic Novel, szmirChaty wuja Tama, co mogPrzeminJest krytykiem zbyt subtelnym, by Powie Od dw Ze wszystkich pytaSant’Ambrogio przeGiuramento di Pontida Berchet najwyraLove story traktuje oPustelnia parmeopowiada oExcalibur[153]. A wiromance, od cykli bretoGothic Novel, ktnovel zgoromance. Przeszromance nie musi nawet mscience-fiction jest czystromance. Romance to powie Nast W powieNarzeczonych, gdzie najbardziej znan Bez w Nie wiem, do jakiego stopnia dochowadisiecta membra pogl Kiedy kt W ka W innych zn Na zako Dwa lata po napisaniu powie Wiele lat p Mora prze Spis tre Manuskrypt, to oczywiste Nota Prolog Dzie Pryma. Kiedy to docieramy do st Tercja. Kiedy to Wilhelm odbywa pouczaj Seksta. Kiedy to Adso podziwia portal ko Przed nonKiedy to Wilhelm odbywa wielce uczon Po nonie. Kiedy to zwiedzamy skryptorium i nawi NieszpKiedy to zwiedza si Kompleta. Kiedy to Wilhelm i Adso kosztuj Dzie Jutrznia. Kiedy to kilka godzin mistycznego szcz Pryma. Kiedy to Bencjusz z Uppsali wyznaje pewne rzeczy, inne jeszcze wyznaje Berengar z Arundel, za Tercja. Kiedy to jeste Seksta. Kiedy to Bencjusz snuje osobliw Nona. Kiedy to opat okazuje dum Po nieszporze. Kiedy to, chocia Kompleta. Kiedy to wchodzimy do Gmachu, dostrzegamy tajemniczego go Noc. Kiedy to w ko Dzie Od laudy do prymy. Kiedy to w celi Berengara, kt Tercja. Kiedy to Adso rozmy Seksta. Kiedy to Adso wys Nona. Kiedy to Wilhelm m NieszpKiedy to dochodzi do jeszcze jednej rozmowy z opa Po komplecie. Kiedy to Hubertyn opowiada Adsowi histori Noc. Kiedy to wstrz Dzie Lauda. Kiedy to Wilhelm i Seweryn badaj Pryma. Kiedy to Wilhelm sk Tercja. Kiedy to Adso szamocze si Seksta. Kiedy to Adso rusza szuka Nona. Kiedy to przybywaj NieszpKiedy to Alinard przekazuje Wilhelmowi cenne, jak si Kompleta. Kiedy to Salwator m Po komplecie. Kiedy to znowu zwiedza sifinis Africae, lecz nie udaje si Noc. Kiedy to Salwator daje si Dzie Pryma. Kiedy to ma miejsce braterska dysputa nad ub Tercja. Kiedy to Seweryn m Seksta. Kiedy to znajduje si Nona. Kiedy to wymierza si NieszpKiedy to Hubertyn zmyka, Bencjusz zaczyna prze Kompleta. Kiedy to wys Dzie Jutrznia. Kiedy to ksisederunt, a Malachiasz wali si Lauda. Kiedy to wybrany zostaje nowy klucznik, ale nowy bibliotekarz — nie Pryma. Kiedy to Miko Tercja. Kiedy to Adso, sDies irae, ma sen albo wizj Po tercji. Kiedy to Wilhelm obja Seksta. Kiedy to odtwarza si Nona. Kiedy to opat nie chce wys Od nieszporu do komplety. Kiedy to opowiada si Po komplecie. Kiedy to prawie przez przypadek Wilhety odkrywa sekret pozwalajdo finis Africae Dzie Noc. Kiedy to, gdyby Noc. Kiedy to dochodzi do po Ostatnia karta Aneks Przek Dopiski na marginesie Imienia r PRZEK [1] Vetera analecta... Podrprzygotowany i opaRozprawdla jego emiO kulcie nieznanych . W. Pary [2] [3] Liber aggregationis seu liber secretorum Aiberti Magni, Londinium. juxta pontem qui vulgariter dicitur Flete brigge, MCCCCLXXXV. [4] Les admirables secrets d [5] In omnibus requiem quaesivi... [6] videmus nunc... [7] Caput Mundi [8] usus facti [9] paidikoi, ephebikoi, gynaikeioi (gr.) [10] moechus [11] homine regente — kierowane przez cz [12] ut sine animali... [13] omnis mundi creatura... ka jakoby ksi jest dla nas odzwierciedleniem [14] ut sit exiguum caput... [15] verbum mentis [16] Eris sacerdos in aeternum [17] coram monachis [18] Monasterium sine libris... [19] Mundus senescit [20] pictura est... [21] ad placitum — wedle upodobania [22] si licet magnis componere parva [23] fratres et pauperes... [24] per mundum discurrit vagabundus [25] homo nudus... [26] Et non comiscebantur... [27] lignum vitae [28] Quorum primus... [29] Mors est quies... [30] Habeat Librarius... [31] Aller Wunder si geswigen... (niem.) Niczym s ziemia dosi to jam winien uwa Erd ob und himel unter... (niem.) Ziemia w g to winni za cud nad cudami [32] Verba vana... [33] exempla [34] tym nugae [35] Oculi de vitro cum capsula [36] tamquam ab iniustis possessoribus — jako nieprawym posia­daczom. [37] sponte sua [38] Forte potuit sed non legitur eo usus fuisse [39] Manduca, jam coctum est [40] Tu autem... [41] Adiutorium... [42] Qui fecit... [43] Benedicamus... — Chwalmy Pana [44] Deo gratias... [45] Domine labia... [46] Venite exultemus... [47] Deus qui est... [48] Iam lucis... [49] Omnis mundi creatura quasi liber et scriptura [50] figmenta [51] Est domus in terris... — Na Sam dom rozbrzmiewa, lecz milczy cichy gospodarz. Obaj wszak p [52] Fabulas poetae a fando... [53] decimus humilitatis... [54] aliquando praeterea rideo, jocor... [55] scurrilitates vero... [56] admittendo tibi... [57] nudavi femora contra... [58] sive nudabo... [59] Tum podex... [60] Salva me ab ore leonis [61] Hunc mundum... [62] Intranti largus... [63] aqua fons vitae [64] Graecum est... [65] Super thronos... — Na tronach dwudziestu czterech [66] Nomen illi mors [67] Obscuratus est... — Za [68] Facta est grando et ignis [69] In diebus illis — W owe dni [70] Primogenitus mortuorum [71] Cecidit de coelo... [72] Equus albus [73] Gratia vobis et pax [74] Tertia pars... [75] Requiescant.., [76] mulier amicta sole [77] Quod enim... [78] Sed opera... — Lecz dzie [79] hic lapis... [80] Omnes enim... — Wszystkie bowiem skutki naturalne maj [81] Penitentiam agite... [82] De hoc satis [83] Pulchra enim... — Pi [84] In nomine Domini amen... [85] Johannem vocatum... — Jana, zwanego bratem Micha [86] Constat nobis etiam... [87] valde bona — bardzo dobra [88] terribilis ut castrorum... [89] Pulchra sunt... [90] O sidus clarum... [91] Och, langueo... [92] cuncta erant bona [93] Omnis ergo... [94] Omne animal... [95] nihil sequitur... [96] aut semel... [97] peccant enim... [98] actus appetiti... [99] appetitus tendit... [100] amor facit... [101] intus et in cute [102] principium contentionis [103] consortium in amato [104] propter multum... [105] motus in amatum — poruszeniem ku ukochanemu [106] Corona regni... [107] Diadema imperii... [108] taxae sacrae poenitentiariae [109] Hoc spumans... W i ba Na skaliste ustronia rzuca w Szumi i toczy pian coraz wstrz [110] hic sunt leones [111] fons paradisi [112] qui animam... [113] nigra et amara— czarni gorzk [114] nomina sunt... [115] Qui non habet... — Kto nie ma konia, idzie pieszo [116] homo literatus... [117] planta Dei... [118] Abigor, pecca pro nobis... [119] cingulum diaboli [120] Sederunt principes... Siedzieli ksi i przeciw mnie szemrali, niegodziwi. Prze Wspom Bo dla wielkiego mi [121] minimas differentias odorum — najmniejsze odmiany woni [122] nigra sed formosa [123] Ut cachinnis... [124] Lacrimosa dies illa... Pe kiedy powstanie z popio na s B Mi daj im odpocznienie. [125] ioca monachorum — zabaw mnisich [126] Ludere me libuit... [127] Ridens cadit... zachwyca si rozci naucza Atanazy... [128] Charta lintea... [129] vox, flatus, pulsus [130] suppositio materialis — supozycja materialna [131] de dicto [132] de re — jako rzecz [133] stupra virginum et amores meretricum — o gwa [134] de toto corpore fecerat linguam [135] Er muoz gelichesame... (niem.) [136] Non in commotione... [137] res nullius [138] disiecta membra [139] tolle et lege — bierz i czytaj [140] Est ubi gloria... [141] O quam salubre... [142] Gott ist ein lautes Nichts... (niem.) [143] stat rosa pristina... [144] Fermo e Lucia, pierwotny tytuNarzeczonych Manzoniego. [145] Ardengo Soffici, Lemmonio Boreo, Giuseppe Antonio Borgese, RubVasco Pratolini, Melello (wyd. pol. Metello, przeBarry Lyndon, Stendhal, Armancja. [146] Fragment wiersza Gertrudy Stein. [147] Dante, Boska Komedia, Warszawa 1978. Raj, pie [148] Chodzi o manuskrypt czterech Ewangelii iluminowany w klasztorze w Kells w Irlandii (VIII lub IX w.). [149] F. Petrarka, Le rime. CXXV1II. w. 49. [150] A. Manzoni. Narzeczeni, Warszawa 1958; prze [151] Chodzi o towarzystwo muzyczne im. Henry’ego Purcella (1659 1695). [152] J. Barth, Postmodernizm: literatura odnprzel. J. Wi [153] Tytu See more books in http://e-reading.mobi